Mùa Thu - Cây Cỏ và Phận Người

Đ.N.K.V.

Trong những ngày xuân đến, hàng triệu chồi xanh màu mạ non thi nhau xuất hiện trên những thân cây đen đua, sần sùi, cứng cáp.  Chỉ sau vài tuần với những tia nắng mới ấm áp, màu xanh mạ non đó đậm dần, đậm dần và khi nhìn quanh tôi chỉ thấy duy nhất một màu xanh um của lá cây bình dị, thông thường.  Đến khoảng giữa tháng 9, khi thu trở lại, thời tiết se lạnh nhưng nắng vẫn còn nhiều, đó là thời gian màu xanh sẽ bắt đầu chuyển đổi sang nhiều màu sắc rực rở khác.  Đứng giữa rừng thu, với những tia nắng óng ánh đi xuyên qua từng cành cây, nhánh lá, tôi cứ tưởng như mình đang chìm ngập trong một bức họa muôn màu, muôn vẻ, và nó sẽ cho tôi muôn vàn cảm giác. 

Hình như những màu sắc đặc biệt đó, không ngòi bút nào có thể diển tả được một cách điêu luyện ngoại trừ những chiếc cọ màu của các họa sĩ.  Dẩu năm nào thu cũng trở lại, nhưng không bao giờ tôi cảm thấy mùa thu có gì đó cũ kỷ.  Tôi yêu mùa thu và luôn luôn nôn nóng mùa thu hãy mau đến, như khi những kẻ yêu nhau luôn nôn nóng được gặp lại sau bao ngày xa cách.  Mùa thu trên thế gian này đối với tôi là một tuyệt tác của thiên nhiên, như  khi Thượng Đế tạo ra con người là tuyệt tác của Ngài vậy.

Tôi thả mình rong chơi trong rừng thu; tôi chìm đắm trong bức tranh tuyệt hảo của tạo hóa và nghĩ về cuộc đời, nghĩ về con người.  Tôi ôm lấy một thân cây vào lòng mình và có cảm giác thân quen, gần gủi, và gắn bó sao đó, như là giữa con người và cây cỏ thật sự có một mối liên hệ thiêng liêng, chặt chẽ.  Thử nghĩ xem, ở một góc độ nào đó, con người có khác gì cây cỏ ...!

Con người khi được sanh ra, ai cũng có nguồn gốc, ông bà, tổ tiên.  Rồi khi trưởng thành lớn lên ai cũng sẽ có gia đình, con cái, cháu chắt.  Mỗi người với mỗi khả năng, mỗi tính cách, sẽ có mỗi hướng đi riêng.  Trong cuộc đời thì có khi bình yên, vui vẻ, hạnh phúc, ấm no, chẳng có điều chi phải lo nghĩ.  Nhưng khi khác thì lại gặp trục trặc, thử thách, phiền não, lo âu, làm cho mình phải hóa đảo điên, buồn đau, chán nản.  Thời gian trôi qua với biết bao thăng trầm và thay đổi, nhưng rồi cuối cùng tất cả cũng sẽ qua đi và bình yên cũng sẽ lại đến.  Hạnh phúc luôn mỉm cười với những ai biết trân quý và đón nhận nó.

Cây cỏ cũng thế, chúng cũng có gốc rể, thân cây là chính bản thân chúng.  Thế rồi khi lên cao, chúng sẽ có cành, có nhánh, cái ngắn, cái dài, cái cong, cái thẳng.  Khi trời xanh, mây trắng, nắng ấm, gió nhẹ, thì chúng ung dung, tự tại, lung lay nhẹ nhàng trong không gian thanh bình.  Nhưng khi giông tố kéo đến, trời đen xám xịt, gió bão điên cuồng, chẳng cần biết sức cây sẽ chịu nổi được bao nhiêu, bão tố cứ mãi mê tung hoành, thổi xiết và xoáy mạnh vào cây cối, đất đai, khiến cành bị gẩy, lá bị rụng rơi.  Lìa khỏi cành rồi số phận của những chiếc lá chẳng biết ra sao.  Có chiếc thì còn nằm gần đâu đó, nhưng có chiếc thì bị cuống bay đi thật xa, thật xa.  Rồi có cây thì bị bứng cả gốc lên vì không đủ sức chống chọi.  Sau cơn bão táp, khi trời bình yên sáng trong trở lại, chỉ những cây mạnh có sức chịu đựng dẽo dai mới vẫn còn đứng vững sừng sửng khoang thai ở nơi chốn cũ.  Chúng sẽ tiếp tục thụ hưỡng những ngày bình yên sắp tới.  Và cứ thế cuộc sống cứ trôi chảy, dòng đời cứ tiếp tục.

Tôi rất yêu thiên nhiên nên rất thích làm bạn với thiên nhiên, cây cỏ.  Tôi thích dạo quanh trong rừng, nhất là mỗi khi thu về.  Tôi cứ thả mình vào đó đi lang thang không một điểm đích.  Nơi ấy, tôi sẽ có thể trở về với cội nguồn nguyên thủy của mình, tôi sẽ có thể tìm lại được sự bình yên trong tâm hồn, và khi tâm hồn tôi không còn bị xáo động bỡi những lo âu trong cuộc sống, tôi sẽ có thể thưởng thức được cái đẹp của thiên nhiên và cùng lúc tôi có thể cảm nhận được cái bản năng đơn sơ, quý báu mà Thượng Đế đã ban tặng cho con người, đó là lòng nhân từ, bác ái, chỉ biết thương yêu lẫn nhau và không phải lo nghĩ bất cứ một điều gì.  Như khi tạo hóa tạo ra cây cỏ, Ngài cũng đã ban tặng cho chúng cùng một bản năng đơn sơ, bình dị như đã ban cho chúng ta.  Nhưng cây cỏ hay hơn chúng ta nghìn lần vì chúng không bị xã hội và hoàn cảnh xung quanh làm ảnh hưởng, để cái bản năng đơn sơ kia bị quên lảng đi, để cái bản năng bình dị kia có thể bị thay đổi và trở nên xấu xa, để rồi tội lỗi đã nảy sinh.  Cây cối luôn giữ được cái bản chất nguyên thủy của chúng, chúng chỉ luôn mang lại sự dễ chịu cho muôn loài và chẳng bao giờ làm phiền lòng ai, đó là điều mà loài người ít ai làm được, vì vậy mà loài người vẫn còn phải buồn khổ nhiều và chưa được hạnh phúc vĩnh cửu.

Mùa thu đến với cây cối như là những giai đoạn đẹp, đáng ghi nhớ đến trong đời người.  Màu sắc của mỗi chiếc lá được thay đổi khác nhau và nhanh hay chậm là tùy thuộc vào mức độ hấp thụ được ánh sáng mặt trời ít hay nhiều của từng chiếc lá, ngoài ra còn tùy thuộc vào từng giống cây và phù sa trong đất của từng vùng.  Mỗi ngày một ít, màu xanh sẽ được chuyển sang màu vàng.  Có nhiều loại cây, màu xanh lá chỉ ngừng lại ở màu vàng chứ không đi xa hơn, nhưng nhiều loại khác thì màu xanh sẽ chuyển sang màu vàng hơi cam.  Loại khác nữa thì sẽ là màu đỏ.  Và càng về cuối thu thì màu đỏ đó sẽ đổi sang đỏ hơi tim tím.  Cứ hãy tưởng tượng như khi ta pha màu để vẽ, khi đã có màu vàng, mỗi ngày cứ cho thêm một chút đỏ thì ta sẽ có được những màu cam đậm hơn và đậm hơn, đến khi màu đỏ được cho vào thật nhiều thì màu cam kia sẽ biến hoàn toàn thành màu đỏ tươi thắm.  Cho chút ít dương vào màu đỏ đó thì ta sẽ có được màu đỏ hơi tim tím ở cuối thu.  Sự chuyển đổi màu sắc không ngừng của mỗi ngày khiến cho màu sắc trên cây luôn thật sống động.  Lá xanh trên cây vài tháng trước dường như đổi hoàn toàn sang hoa, vì ở quê hương nơi tôi sinh ra không có mùa thu, lá cây chẳng bao giờ lại có nhiều màu sắc đến như vậy, chỉ có hoa mới muôn màu.

Tôi nhìn thấy rõ từng tia sáng óng ánh của mặt trời chiếu xuống và đi xuyên qua từng cành cây, chiếc lá.  Những chiếc trên cao thì sáng lên rực rỡ, những chiếc phía dưới, thấp hơn, thì sáng dịu dàng, và càng ở dưới thấp thì ánh sáng màu vàng đó mờ dần và mờ dần.  Sương mù trong đêm đông thì trắng đục và mờ ảo, còn nơi đây thì cái ánh sáng kia làm cho tôi có thể nghĩ nó như một lớp sương mù màu vàng và trong suốt.  Khi một cơn gió nhẹ thoảng thổi qua, một vài cành cây như hiện lên rõ rệt rằng những chiếc lá đang đu đưa trên chúng là những chiếc lá bằng vàng đang lay động.  Mặt trời di chuyển đến đâu thì cái óng ánh của những chiếc lá bằng vàng đó cũng được di chuyển và lấp lánh theo, làm cho bức họa với nhiều màu sắc ấy như luôn chuyển động.  Cái đẹp thơ mộng và hữu tình này đến từ thiên nhiên, từ tạo hóa, chứ chẳng phải từ một bàn tay nào của con người đã có thể tạo nên được. 

Khi lá cây hoàn tất quá trình chuyển đổi màu sắc của chúng, cùng với sự hiện diện của ánh nắng mặt trời là thời điểm đẹp nhất của mùa thu.  Những lúc này, tôi có thể ngồi hàng giờ trên một phiếm đá nào đó để chiêm ngưỡng cảnh quang cho đến khi ánh mặt trời hạ xuống dần.  Tâm hồn tôi chìm đắm trong không gian yên bình và thời gian như ngừng lại.

Có một lần, khi đang thả hồn đi rong chơi, tôi đã nghe những tiếng xào xạc nhè nhẹ như ai đó đang tiến đến gần chổ tôi ngồi.  Hiện ra ở xa xa là hình dáng của một vài con nai.  Khi chúng càng đến gần thì tôi càng nhận ra rõ hơn đó là một đôi uyên ương đang đi dạo.  Chúng đến gần và đưa đôi mắt to tròn ngơ ngác nhìn tôi, sau vài giây chúng lại lặng lẽ đi tiếp vào rừng sâu.  Đang yêu nhau thắm thiết, tình yêu đạt đến tuyệt đỉnh, thì còn gì hạnh phúc bằng.  Đó là những giai đoạn đẹp và đáng ghi nhớ trong đời người.  Khi đã từng khổ thì khi yêu và được yêu là một sự đền bù vô giá cho những khổ đau thử thách đã phải trải qua.  Hạnh phúc có bao giờ không phải trả giá cho nó !  -  Tôi thoáng nghĩ, trong đời người, cái quý báu nhất mà con người nên tìm kiếm và trân quý đó là một tình yêu chân chính.  Khi đã biết yêu và được yêu rồi thì ta có thể trở thành một con người đầy đủ và giàu có, khi đó ta có thể toại nguyện về cuộc đời mình, và ta sẽ có thể không còn luyến tiếc chi nữa nếu có phải ra đi.  Phải chăng Thượng Đế đã tạo ra con người và muôn loài khác là để chúng ta hãy đi tìm sự khác biệt và giá trị của sự khác biệt đó giữa con người và muôn loài không ?  Vậy sự khác biệt đó có phải là tình yêu thương?  Tiền bạc hay danh tiếng, theo tôi, thì chưa phải là những báu vật ở cuộc đời này vì chúng chẳng theo ta được khi ta ra đi, tuy nhiên cuộc sống và xã hội hiện nay đã làm cho phần đông chúng ta ngộ nhận giá trị, khả năng, và nhu cầu của con tim nên chúng ta cứ mãi mê chạy theo lợi danh để rồi tình yêu và hạnh phúc đã bị lảng quên, bị coi thường và bị đánh mất đi lúc nào chúng ta cũng không hay biết.  Mãi đến cuối đời, khi giác ngộ và cảm nhận được mình vẫn còn thiếu thốn một cái gì đó lớn lao và quan trọng thì chẳng còn thời gian nữa để phiêu lưu và tìm kiếm.

Mặt trời mọc rồi lại lặn đi, trăng tròn rồi trăng lại khuyết, tôi đón chờ mùa thu đến nhưng rồi cũng đến lúc nó phải ra đi.  Sau bao ngày tháng tôi được hạnh phúc hòa mình theo thu và quên đi thời gian, nay nhìn mùa thu qua đi, tôi có buồn không ?  Có lẽ là tôi sẽ cảm thấy nhớ nhung nhưng sẽ không buồn vì tôi đã dạy cho mình phải biết như thế nào là "đủ", vì vậy mà dù thu có tạm biệt tôi ra đi, tôi vẫn thấy vui và hài lòng, tôi sẽ thầm nói với lòng mình rằng năm sau mùa thu sẽ lại đến.  Chính vì luôn nhớ nhung và mong chờ nên tôi càng trân quý mỗi khi thu trở về.  Như là hạnh phúc vậy, những khó khăn, thử thách, và khổ đau ở cuộc đời này đã dạy cho tôi phải biết hài lòng với những gì mình có, chính lúc đã hài lòng với những gì mình có là lúc tôi đang được hạnh phúc; và khi đã có được hạnh phúc rồi thì tôi luôn dặn mình phải biết trân quý, như vậy cái hạnh phúc của tôi càng bền lâu hơn và tôi không phải cực khổ, đau buồn hay mệt mõi cứ phải chạy theo những gì mình không có.

Khi thu sắp ra đi, màu sắc tươi tắn trên cây trong những ngày tháng trước tàn phai đi dần vì cái lạnh của mùa đông sắp đến.  Nhựa sống trong nó như bị đông đặc lại và không còn có thể tuông chảy.  Từng chiếc lá bắt đầu khô dần và thi nhau rụng rơi khỏi cành.  Gió càng mạnh và thời tiết càng lạnh thì lá càng rơi rụng nhanh hơn.  Lá trên cây giờ chỉ thấy nằm la liệt phía dưới đất.  Lìa khỏi cành rồi chúng càng khô héo nhanh hơn và chúng sẽ mất đi hoàn toàn sắc sống.  Những bước chân xào xạc của tôi lẫn trong những chiếc lá khô nghe như chúng đang bị vỡ tan ra từng mảnh nhỏ.  Hình tượng này làm cho tôi liên tưởng đến con người khi đang đau khổ thì chẳng còn sức sống nữa.  Nhưng cùng một lúc hình ảnh đó lại khiến tôi nghĩ rằng, những chiếc lá héo hon, tàn khô đang rụng rơi khỏi cành cây chẳng khác gì những buồn khổ được lìa khỏi tâm thể của chúng ta.  Như vậy có phải chăng chúng ta cũng có thể tập luyện được để biết khi nào cần phải can đảm rứt bỏ những buồn đau ra khỏi con tim và thân xác của chúng ta, để buồn đau không thể tiêu hũy đi sự sống.  Cũng tựa như khi đã đến lúc lá phải rời khỏi cành thì chẳng ai có thể ngăn cản được và chúng sẽ thi nhau rụng rơi.  Hãy giữ vững niềm tin vì chuyện gì rồi cũng sẽ qua đi; đớn đau, buồn khổ nào rồi cũng sẽ kết thúc. 

Tôi tin rằng hạnh phúc luôn đến với những ai có thiện tâm, những ai muốn bình an đến với kẻ khác, và những ai biết kiên nhẫn, trân quý và đón nhận nó. Như những cành cây khô vào cuối thu, nhìn chúng thật thảm thương khi không còn chiếc lá nào trên cành, nhưng chỉ sau vài tháng đông lạnh, khi xuân đến, thì hàng ngàn chồi non mới lại xuất hiện và sự sống như được tái tạo.

Bây giờ tôi có thể kết luận rằng con người và cây cối có rất nhiều điểm giống nhau.  Và nhờ những mùa thu qua đi rồi lại đến mà tôi đã có dịp nhận thấy rõ hơn và trân quý cái đẹp vô giá của thiên nhiên, cũng như nguyên do và ý nghĩa của sự hiện diện của mỗi người chúng ta ở thế gian này.

Thượng Đế thật cao cả và toàn năng vô biên.  Xin cám ơn Ngài đã ban cho con người chúng ta tất cả những gì chúng ta hiện đang có.  Trước kia có lúc tôi đã nghĩ nếu một ngày nào đó khi tôi sẽ phải từ giã thế gian này ra đi, nếu được trở về lại với trần gian, có lẽ tôi sẽ xin Thượng Đế hãy cho tôi được sinh ra dưới thân cây cỏ, để tôi được ung dung tự tại hơn, để tôi không phải lo âu bất cứ một điều gì, nhưng hôm nay khi suy nghĩ kỹ lại thì tôi đã thấy rằng hình như là tôi đã nhầm.  Tôi sẽ vẫn xin Thượng Đế cho tôi được tiếp tục làm con người, bởi vì khi làm người, dù có phải trải qua nhiều gian nan, thử thách trước khi được thật sự hạnh phúc, nếu tôi biết sống mà dựa trên bản năng đơn sơ của Thượng Đế đã ban cho từ khi sơ khai, nếu tôi biết hài lòng và trân quý những gì tôi có, nếu tôi biết thứ tha và chia sẻ những gì tôi có với những ai kém may mắn hơn tôi thì làm người quả ý nghĩa và phong phú hơn nhiều so với làm cây cỏ.  Cây cỏ nào có biết thế nào là vui, thế nào là buồn, thế nào là đắng cay, thế nào là hạnh phúc, và một điều quý báu hơn hết mà cây cỏ càng không thể có được, đó là làm người sẽ được có một con tim, con tim đó sẽ biết yêu thương, và tình yêu thương đó sẽ có thể tiếp tục theo ta trong ngàn đời sau.

~~*~~

Virginia, cuối tháng 4, 2004.

Đ.N.Khánh-Vân